Valentijnsdag

Als het gaat om de oorsprong van Valentijnsdag wijzen veel verhalen naar een priester Valentinus uit het oude Rome, die in de 3e eeuw na Christus leefde. Zijn daden en uiteindelijke martelaarschap hebben hem tot de patroonheilige van geliefden gemaakt.

Wie was Sint Valentinus? Er zijn meerdere verhalen over Valentinus, maar het meest bekende vertelt dat hij een priester was tijdens de regeerperiode van Keizer Claudius II. De keizer had bepaald dat jonge mannen niet mochten trouwen, omdat hij geloofde dat alleenstaande soldaten beter vochten. Valentinus zou deze wet hebben genegeerd en jonge koppels in het geheim hebben getrouwd.

Toen Claudius II dit ontdekte, liet hij Valentinus gevangennemen. Tijdens zijn gevangenschap zou hij vriendschap hebben gesloten met de blinde dochter van zijn cipier en haar zelfs wonderbaarlijk het zicht hebben teruggegeven. Op de avond voor zijn executie (op 14 februari, rond het jaar 269) schreef hij haar een afscheidsbrief, ondertekend met “Van jouw Valentinus” – de oorsprong van de Valentijnskaart.

Valentinus werd later heilig verklaard door de kerk. In de 5e eeuw riep Paus Gelasius 14 februari officieel uit tot de feestdag van Sint-Valentinus. Mogelijk werd dit gedaan om een heidens Romeins vruchtbaarheidsfeest (Lupercalia) te vervangen, dat op dezelfde datum werd gevierd.

Door de eeuwen heen groeide zijn reputatie als beschermheilige van geliefden, en in de middeleeuwen werd Valentijnsdag steeds meer een dag van romantische liefde, vooral door schrijvers zoals Geoffrey Chaucer. In de 19e eeuw ontstond de traditie van het versturen van liefdeskaarten, die we vandaag de dag nog steeds kennen.

Valentijnsdag (en de daaraan voorafgaande week) is een mooie gelegenheid om ook het thema vriendschap eens met leerlingen uit te diepen. Bijvoorbeeld met onderstaande opdrachten of een variant hierop. Heb je zelf een opdracht over het thema, dan delen we hem graag hier en in onze lessenbank.

Opdrachten

1. Schrijf een brief aan je toekomstige zelf (de website www.futureme.org geeft je de mogelijkheid hem daadwerkelijk via mail te sturen). Bespreek in de brief wat vriendschap(pen) voor jou betekenen. Maak bijvoorbeeld gebruik van de volgende vragen (en soortgelijke vragen die je jezelf stelt): Wie zijn op dit moment je beste vrienden, en waarom betekenen ze zoveel voor je? Welke vriendschap heeft je het meest gevormd of veranderd? Wat waardeer je het meest in een vriend? Wat voor soort vriend ben jij voor anderen? Wat is een moment waarop je trots was op hoe je met een vriend omging? Hoe zou je jezelf als vriend willen verbeteren? Welke vriendschappen hoop je over vijf of tien jaar nog steeds te hebben? Heb je ooit een vriendschap moeten loslaten? Hoe voelde dat?Hoe ga je om met conflicten in vriendschappen?Wat is een les die je hebt geleerd over vriendschap door een moeilijke ervaring? Als voorbereiding kun je zulke vragen ook eerst met de klas of met een klasgenoot bedenken.

2. Schrijf over een situatie waarin een conflict een vriendschap verbeterde of juist beëindigde. Wat gebeurde er precies? Hoe werd het conflict opgelost (of niet)? Wat heb je ervan geleerd over jezelf en over vriendschap in het algemeen?

2a. Verdeel de klas in kleine groepen. Elke groep krijgt een situatiekaart met een fictief vriendschapsconflict (bijv. “Je vriend vertelt een geheim door” of “Een vriend laat je steeds zitten voor iemand anders”). De groepen bespreken: Wat zijn mogelijke oorzaken van het conflict? Hoe zou je dit kunnen oplossen? Is dit een situatie waarin de vriendschap sterker kan worden, of is het beter om afstand te nemen? Eindig met een klasdiscussie: Wat zijn rode vlaggen in vriendschap? Wanneer moet je vechten voor een vriendschap en wanneer moet je loslaten?

2b. Schrijf een brief aan een (echte of fictieve) vriend waarmee je ooit een conflict had. Je kunt de brief op verschillende manieren insteken: Een excuusbrief waarin je toegeeft wat je anders had kunnen doen. Een brief waarin je uitlegt waarom de vriendschap niet meer werkte. Een brief waarin je vertelt wat je van de situatie hebt geleerd. Bespreek (vrijwillig) een aantal brieven in de klas.

Bronnen

• National Geographic | Geiten en martelaren: hoe ontstond Valentijnsdag?
• National geographic | Het raadsel van Sint-Valentijn-beenderen
• KRO-NCRV Katholieke Encyclopedie | Valentijnsdag
• SchoolTV | Waarom vieren we Valentijn?