Uit welk hokje kom jij?

De kranten en sociale media staan bol van de discussies over identiteit en tolerantie. Te denken valt aan genderneutrale toiletten of politieagenten die hun hoofddoek willen dragen. Er is verzet tegen het hokjes denken, terwijl er ook waardering is voor de geborgenheid die in het eigen vertrouwde thuis-hok wordt ervaren. Klinkt dat bekend? Als docent geef je les aan klassen waarin leerlingen in toenemende mate uit verschillende hokjes samenleven en leren. Uit het onderzoek van dr. Gerdien Bertram-Troost onder docenten GL kwam het bevorderen van een open houding en het omgaan met levensbeschouwelijke diversiteit als belangrijke drijfveren naar voren. Maar hoe bereik je openheid en tolerantie in de praktijk? En wat is tolerantie precies? Op deze studiedag nodigden sprekers, ervaringsdeskundigen en workshopbegeleiders je uit om je over deze vragen te buigen.

Video-verslagen van de dag

Vera Boonman maakte voor ons de onderstaande video-verslagen. De eerste is een samenvatting van zeven minuten en de de tweede is een uitgebreid verslag van de dag. Bij de laatste is eronder èn in de video beschrijving op YouTube een overzicht van timemarkers geplaatst zodat u snel een gewenst fragment kunt opzoeken.

00.00.00 : Opening Geert-Jan Putmans.
00.07.06 : Dagopening door Peter Slob
00.11.38 : Gesprek over hokjesdenken (voornamelijk audio).
00.15.04 : De hokjes waarin de zaal is ingedeeld…
00.18.15 : Spreker Hajar Alariachi met de lezing: ‘Verbinding met de leerling’ over de rol van de docent.
00.28.19 : Spreker Yumi Maes met de lezing: ‘We reclaim our pride’ over het queer verzet tegen hokjes-denken.
00.43.05 : Spreker Sid Lukkassen met de lezing: ‘Het belang van de Nederlandse identiteit’ over politieke correctheid, tolerantie en openheid.
00.46.32 : Keynote spreker Janneke Stegeman met de lezing: ‘Niemand is gewoon’ over de ideeën van ‘normaal’ en bestaat dat eigenlijk wel?
01.18.46 : Gesprek in de zaal over hokjesdenken (voornamelijk audio).
01.29.37 : Mening van Sid Lukkassen over veiligheid in de klas.
01.32.48 : Reactie van Hajar Alariachi hierop.
01.34.10 : Reactie van Janneke Stegeman hierop.
01.34.45 : Laatste stelling voor het publiek (voornamelijk audio).
01.42.27 : Uitleg middag en naar de Paul Boersma Award.
01.44.56 : Artikelen zijn geselecteerd die in aanmerking komen voor de Paul Boersma Award. Hier leggen de schrijvers uit wat voor iets ze geschreven hebben.
01.51.16 : De echte uitreiking van de Paul Boersma Award.

Sprekers Sprekers Sprekers

Dr. Janneke Stegeman

Janneke Stegeman is publiek theoloog. Ze deed onderzoek naar de wisselwerking tussen conflict en religieuze traditie. Stegeman interesseert zich voor onbetamelijke theologie, racisme en witheid. In 2017 verscheen haar boek ‘Alles Moet Anders’. Janneke interesseert zich voor bevrijdingstheologie, postkoloniale theologie en Indecent Theology. Dat laatste is een hedendaagse vorm van bevrijdingstheologie, geinspireerd door de Latijns-Amerikaanse theologe Marcella Althaus-Reid. Indecent Theology analyseert machtsmisbruik en uitsluiting op basis van lichamelijke en seksuele eigenschappen. Janneke is een van de oprichters van het Genootschap voor Onbetamelijke Theologie (GeNOT).

Van juni 2016 tot september 2017 was ze Theoloog des Vaderlands. In juli 2017 verscheen bij uitgeverij Van Gennep ‘Heb Je Hem Weer, 24 preken voor sceptici en andere gelovigen’, waarin ze op zoek gaat naar verrassende hoeken en gaten in de bijbel, om met nieuwe, speelse lezingen te voorschijn te komen. In september 2017 verscheen ‘Alles Moet Anders. Bevrijdingstheologie voor Witte Nederlanders.’

www.jannekestegeman.nl

lezing: “Niemand is gewoon”

een kleine theologie van het gewone

Als het over tolerantie, gelijkheid en hokjes gaat, is er ergens in ons hoofd een beeld van wat ‘normaal’ is. Waar komen onze ideeën over ‘normaal’ vandaan? En bestaat ‘normaal’ eigenlijk wel?

Yumi Maes

Opgeleid tot Cultuurwetenschapper in Nijmegen, bleef even in Engeland om drama te studeren en werkt ondertussen in Utrecht aan het opbouwen van een Queer community.

lezing: “We Reclaim Our Pride”

Een hedendaags verhaal van Queer verzet tegen hokjes-denken.

Een persoonlijk, humoristisch- misschien ietwat bijtend- betoog over het vertellen van vergeten verhalen en rechtvaardigheid.

Hajar Alariachi

Hajar is HBO-docent Marketing en ook bekend van het tv-programma De Meiden van Halal. Hajar studeerde af in De Verenigde Staten aan de opleiding MSc Marketing. Het bedrijfsleven vindt ze geweldig, maar voor de klas staan is haar passie.

lezing: “Verbinding met de leerling”

De rol van de docent is meer dan lesgeven

Investeren in communicatie met de leerling in goede tijden, zorgt voor vertrouwen en openheid in slechte (cruciale) tijden in de klas.

Dr. Sid Lukkassen

Sid Lukkassen is historicus en Dr. in de filosofie met een specialisatie in media-analyse, humanisme, geopolitiek en culture wars. Verder is hij onafhankelijk onderzoeker, publicist en schrijver.

lezing: “Het belang van de Nederlandse identiteit”

openheid – politieke correctheid- tolerantie

Belangrijke thema’s als inclusie, diversiteit, tolerantie vragen ook aandacht voor de implicaties die met deze thema’s samenhangen. Namelijk politieke correctheid, zelfcensuur uit angst om niet te kwetsen en hoe om te gaan tussen culturele enclaves.

Workshops Workshops Workshops

workshop 1:

Escape the Classroom, door M.Sc. Anne de Groot

Hoe moet het zijn om door je doorgedraaide docent opgesloten te worden in het klaslokaal? Je hebt een lesuur de tijd om te ontsnappen en de tijd tikt door. In een Escape the Classroom les moeten leerlingen al hun geleerde kennis en vaardigheden toepassen om puzzels op te lossen. Tijdens deze workshop ervaar je een mini escape room en krijg je uitleg over hoe je zelf een Escape the Classroom les kan opzetten.

Anne de Groot geeft biologie op het Segbroek College in Den Haag. Zij heeft 4 jaar geleden samen met haar collega de werkvorm Escape the Classroom bedacht.

www.escapetheclassroom.nl

workshop 2:

Gepersonaliseerd Leren

Met behulp van ICT kun je op de individuele leerling toegespitste leeractiviteiten ontwikkelen, precies passend bij zijn of haar behoeften, talenten en vragen. Zo kun je bijvoorbeeld differentiëren op het gebied van leertempo, niveau en de vak-inhoudelijke voorkennis van een leerling.

workshop 3:

Verhaal van een vluchteling, educatief project van PAX

In deze workshop maak je kennis met het project Verhaal van een vluchteling. Hierin ervaren leerlingen wat het betekent om voor geweld te moeten vluchten. Welke moeilijke keuzes mensen in een oorlog moeten maken. En hoe verschillend – en toch ook vergelijkbaar – de verhalen van verschillende vluchtelingen zijn. Ook geven we docenten handvatten om gesprekken in hun klas over emotionele of omstreden onderwerpen goed te faciliteren. Door te laten zien hoe ze verschillende rollen kunnen innemen. En door die vaardigheden te oefenen in de praktijk.

workshop 4:

Lezen voor het leven, door Dr. Wouter Sanderse, lector beroepsethiek Fontys Tilburg

Deugden in (Bijbel)verhalen

Wat is voor jou een vormend verhaal geweest? En hoe kun je de vormende kracht van verhalen in jouw lessen nog beter benutten? In deze workshop nemen we de werkwijze van ‘Lezen voor het leven’ (ISVW, 2017) onder de loep, en onderzoeken we de toepassing ervan voor godsdienst/levensbeschouwing. Literatuur biedt inspiratie aan leraren die de vormende kracht van verhalen nog meer willen benutten en invulling willen geven aan bildung. Het uitgangspunt is een deugdenbenadering die focust op de goede en minder goede eigenschappen van personages en leerlingen stimuleert zich af te vragen hoe hun eigen karakter in elkaar zit. Hoe moedig, eerlijk of respectvol zijn ze zelf? In de workshop komen praktische voorbeelden langs, bijv. uit het epos Herakles, Cervantes’ Don Quichot, De Fabels van La Fontaine, Goethes Het lijden van de jonge Werther, Couperus’ Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan en Orwells Nineteen Eighty-Four.

Wouter Sanderse is filosoof en werkt als lector Beroepsethiek van de leraar bij Fontys Hogescholen.

workshop 5:

Bezieling voor het beroep, door Fleur Buysen (www.aurore-coaching.nl)

Geïnspireerd voor de klas staan en mooie lessen geven, dat willen we allemaal wel. Maar hoe behoudt je als docent de bezieling voor het beroep? In deze workshop ga je onder andere met het onderstaande aan de slag:

Onderzoek naar eigen drijfveren en kwaliteiten
Bewust eigen drijfveren en kwaliteiten leren inzetten
Werkbeleving; in kaart brengen huidige en gewenste situatie
Plan van aanpak maken om met nieuwe inzichten aan de slag te gaan

Fleur Buysen is naast haar werkzaamheden als docent in het levensbeschouwelijke onderwijs sinds 2012 ook als coach en trainer actief. Onderwerpen die te maken hebben met bewustwording, levensbeschouwing /bezieling en persoonlijke identiteit zijn een rode draad in haar werkzame leven. Met haar coachees gaat zij voor duurzame ontwikkeling en kijkt zij samen naar wat iemand echt gelukkig maakt. Daarnaast is zij iemand die andermans kracht en talent kan spiegelen waardoor diegene dat bewust kunt inzetten in zowel werk als persoonlijk leven. Zo is een van haar coachees na een weg van persoonlijke groei in 2016 leraar van het jaar geworden.

workshop 6:

Dialoog onder Druk, door Leon Meijs (School en Veiligheid)

Hoe voer je als docent het goede gesprek over beladen onderwerpen?

In deze workshop ervaar je welke belemmeringen spelen in het bespreekbaar maken van maatschappelijk lastige thema’s. Je leert hoe je momenten van confrontatie kunt gebruiken om voeding te geven aan begrip, acceptatie en respect. Kortom: Hoe voer je een Dialoog onder Druk.

Leon Meijs heeft ruime ervaring in het onderwijs en werkt in het publieke domein als adviseur en trainer op het gebied van radicalisering, polarisatie en pesten.

workshop 7:

KerncurriculumGL, door drs. Taco Visser (voorzitter VDLG)

Denk mee en kill your darlings

Als beroepsgroep willen we met elkaar, onder leiding van de VDLG, komen tot een minimale basis (kern) voor het vak(gebied) religie en levensbeschouwing in al het voortgezet onderwijs in Nederland. Die kern betreft de vakkennis, waaronder de vakinhoudelijke concepten en begrippen, de vakvaardigheden, waaronder de vakdidactische concepten en werkwijzen, en de vakattituden, waaronder de levensbeschouwelijke waarden, normen, houdingen en deugden, uitgewerkt naar vmbo en havo/vwo.

Denk in deze workshop mee over een kerncurriculum voor ons vak. Welke kennis, vaardigheden en attituden gunnen wij alle vo-leerlingen van ons land in het kader van hun levensbeschouwelijke geletterdheid, handelingsbekwaamheid en persoonsvorming?

workshop 8:

Kenniswerkplaats, door drs. Erik Renkema (Windesheim), (www.erikrenkema.nl)

Over de samenwerking tussen opleiding, student en werkveld

De Kenniswerkplaats heeft een landelijke ambitie en scholen voor basis- en voortgezet onderwijs uit het hele land nemen al deel aan de KWP. Allemaal zijn ze betrokken bij een uitdagend GL-thema. Verken jouw mogelijkheden om mee te doen aan dit unieke project!

Erik Renkema is hogeschoolhoofddocent Levensbeschouwelijke Educatie en Diversiteit bij het lectoraat Theologie & levensbeschouwing van Hogeschool Windesheim. Hij is in de functie de coördinator van de Kenniswerkplaats. Daarnaast is hij docent Levensbeschouwelijke vorming aan de Lerarenopleiding Basisonderwijs van Hogeschool en promovendus bij Windesheim en de PThU.

Programma

09:30 Inloop

10:00 Opening door Geert-Jan Putmans (dagvoorzitter)

10:05 Dagopening door Peter Slob (Dagopening op 8 maart 2018 Hokjesdag.docx)

10:15 Aanvang sprekers:

Hajar Alariachi

Yumi Maes

Sid Lukkassen

11:00 koffiepauze 20 min

11:20 – 12:00 Janneke Stegeman

12:00 – 12:30 Discussie

12:30 LUNCH èn methodemarktplaats

14:00 – 14:10 uitreiking Paul Boersma Award

14:10 – 15:00 Workshopronde 1

15:00 korte pauze

15:10 – 16:00 Workshopronde 2

16:00 Borrel

16:30 Afsluitingen opgevolgd door de start van de ALV

Dagvoorzitter

gj-putmans

Ook dit jaar mochten we genieten van Geert-Jan Putmans de rol van dagvoorzitter. Geert-Jan werkt momenteel als teamleider en docent godsdienst op Christelijk College De Populier in Den Haag.

Paul Boersma Award

Zoals ieder jaar zijn er door de Narthex-redactie drie artikelen geselecteerd die volgens hen in aanmerking komen voor de Paul Boersma Award. De top-3 van dit jaar – met een dubbele bronzen plak- :

Eerste plaats:

Bill Banning – Leraar en leerling als meewerkend onderwerp (juni 2017)

Lees hier het Narthex-artikel van Bill Banning