Datum van de studiedag (verlopen):
donderdag 10 maart 2016
Inleiding:
Sinds de Verlichting is de legitimiteit van religie niet meer vanzelfsprekend. In onze tijd gaan veel mensen daarom op zoek naar hun persoonlijke fundament om hun leven vorm te geven. Anderen kiezen voor een klassiek fundament van een religieus verhaal. Beide groepen mensen verstaan elkaar steeds minder in onze tijd. Docenten GL leren leerlingen met verschil in fundamenten omgaan. Met welke pedagogische houding en didactische aanpak kan dat het beste?
Sprekers:
dr. MOHAMED AJOUAOU
Mohamed Ajouaou (1968) is van Marokkaanse komaf en kwam in 1991 naar Nederland. Zijn vader was toen al hier en werkte als gastarbeider. Op zijn recent vernieuwde website is in zijn biografie te lezen dat hij van vele markten thuis is. Zo was hij voor korte tijd ook docent levensbeschouwing op het Coenecoop college te Waddinxveen. Sinds 2011 is hij als universitair docent Islam verbonden aan de VU Amsterdam. Tegelijkertijd is hij vanaf 2007 hoofd van de afdeling islamitische geestelijke verzorging bij justitie.
“De kunst van samenleven is dat religieuzen en niet-religieuzen elkaar accepteren en niet elkaar een plaats in de samenleving ontzeggen.” (link)
We stellen op de studiedag aan hem de vraag of en hoe deze kunst van het samenleven een rol zou moeten hebben en/of krijgen in de klas en meer in het bijzonder, in de lessen godsdienst en levensbeschouwing.
Bronnen:
boek: De moslim die ik ben: M. Ajouaou (2014), De moslim die ik ben. Geloof en secularisatie onder westerse moslims
Mohameds colleges over Islamitische theologie / Kalam: link
Meer over Mohameds colleges over Islamitische filosofie: link
Meer over Mohameds colleges over Islamitische toegepaste ethiek: link
dr. HESTER RADSTAKE
Onderwijskundige en pedagoog dr. Hester Radstake (1976) promoveerde in Onderwijskunde op het proefschrift ‘Teaching in diversity’ en werkt sinds 2012 in het onderwijs als onderzoeker, docent en docenttrainer. De website van Hester geeft een indruk van haar werkzaamheden als freelancer. Haar specialisatie, kennis en ervaring liggen met nadruk op het terrein van diversiteit in het onderwijs, in het bijzonder in het omgaan met vraagstukken en spanningen die diversiteit kan oproepen in de onderwijspraktijk en het bespreken van maatschappelijk gevoelige onderwerpen in de klas.
“Docenten spelen een cruciale rol om maatschappelijk gevoelige onderwerpen zó te bespreken dat het betekenisvolle leermomenten worden voor leerlingen voor hoe we met elkaar vormgeven aan het samenleven in diversiteit. Dit gaat vaak gepaard met dilemma’s: Moet ik verschillende perspectieven aanwakkeren of juist afremmen? Hoe zorg ik ervoor dat leerlingen de ruimte krijgen om te kunnen zeggen wat ze vinden zonder dat andere leerlingen of ikzelf gekwetst worden? Moet ik me objectief opstellen in het gesprek of juist ook mijn eigen mening geven? Hoe kan ik aansluiten bij de ervaringen van leerlingen terwijl ze mij niet als één van hen zien?”
In deze lezing gaat Hester in op de vraag hoe maatschappelijk gevoelige onderwerpen besproken kunnen worden in de klas. Naast haar lezing zal er in het middagprogramma ook een praktische workshop door Hester gegeven worden.
Bronnen:
Meer informatie over de tweedaagse docenttrainingen van Hester: ‘Je hebt makkelijk praten‘
De gratis docentenhandleiding ‘Je hebt makkelijk praten’
De presentatie die Hester tijdens haar lezing gebruikte: PowerPoint ‘Makkelijk praten’
Workshops:
Workshop 1 Heeft de dood een kleur?
Filosoferen over leven en dood in jouw klas
In deze workshop gaan we aan de hand van het spel ‘Heeft de dood een kleur?- en 49 andere filosofische vragen over leven en dood’ met elkaar in gesprek. Al doende krijg je praktische handvatten mee voor het filosoferen als gesprekstechniek en het praten over een vaak als lastig gezien onderwerp: de dood, als onderdeel van het leven. Een interactieve én leerzame workshop die de volgende dag in praktijk gebracht kan worden.
workshop door: Mariska Overman
Mariska heeft levensbeschouwing en filosofie gegeven aan een PABO. Ze werkt met haar partner Rob samen onder de naam Bureau MORBidee. Hun missie is de dood bespreekbaar(der) te maken. Dit doen ze o.a. door het ontwerpen van spellen en het geven van workshops. Mariska is tevens gastdocent in het HBO, en columniste.
Workshop 2 Relitrends in het klaslokaal
Kansen voor het geloofsgesprek in het klaslokaal anno 2016
Generatie Zenz groeit op in een wereld vol geloof. Rappers als Fresku en Typhoon zijn spiri, kledingmerk Sinner timmert aan de weg, role playing games zitten vol goden en mythen, jongerenshanga’s zijn in opkomst, dj Calvin Harris bidt tot God, de X-Files zijn heropend en The Force uit Star Wars laat zich voelen in de bioscoop. Corjan Matsinger behandelt zeven clusters van religieuze trends uit de jongerencultuur 2016 en schildert de kansen voor het geloofsgesprek in het klaslokaal.
workshop door: Corjan Matsinger
Corjan Matsinger is eigenaar van Young & Holy, religieus trendwatcher, docent en jongerenwerker, betrokken bij schoolprogramma’s rond The Passion 2016, organisator van micro-evenementen als Holyween en de Poptempel. Daarnaast is Corjan de auteur van diverse boeken over jongerenwerk en columnist in Narthex. Meer info www.youngholy.nl @corjanmatsinger
Workshop 3 Wereldse zaken in de klas
Over het voeren van gesprekken in de klas over gevoelige onderwerpen
Voor het begeleiden van een gesprek over maatschappelijk gevoelige onderwerpen bestaat niet één recept. Wel is er een handige systematiek om het gesprek mee voor te bereiden en zijn er praktische handvatten voor gespreksaanpakken, mogelijke docentrollen en aandachtspunten bij de uitvoering. In deze workshop gaat u deze handvatten toepassen op een praktijkcasus waarmee u direct aan de slag kunt in uw eigen klas.
workshop door: Hester Radstake
Onderwijskundige en pedagoog dr. Hester Radstake promoveerde in Onderwijskunde op het proefschrift ‘Teaching in diversity’ en werkt sinds 2012 in het onderwijs als onderzoeker, docent en docenttrainer. De website van Hester geeft een indruk van haar werkzaamheden als freelancer. Haar specialisatie, kennis en ervaring liggen met nadruk op het terrein van diversiteit in het onderwijs, in het bijzonder in het omgaan met vraagstukken en spanningen die diversiteit kan oproepen in de onderwijspraktijk en het bespreken van maatschappelijk gevoelige onderwerpen in de klas.
Bronnen:
Meer informatie over de tweedaagse docenttrainingen van Hester: ‘Je hebt makkelijk praten‘
De gratis docentenhandleiding ‘Je hebt makkelijk praten’
De presentatie die Hester tijdens haar lezing gebruikte: PowerPoint ‘Makkelijk praten’
Workshop 4 Verhalenderwijs
Narratief leren in levensbeschouwelijk onderwijs
In levensbeschouwing neemt het vertellen en interpreteren van levensbeschouwelijke verhalen traditioneel een belangrijke plaats in. In deze workshop maak je kennis met de werkvorm ‘brief aan mijn toekomstige ik’. In deze werkvorm staat een andere vorm van narratief leren centraal: het ontwikkelen van je eigen (levens)verhaal. Vervolgens gaan we in op de bijdrage die narratief onderwijs kan leveren aan de kunst van het samenleven.
workshop door: Isolde de Groot
Isolde de Groot is universitair docent aan de Universiteit van Humanistiek. Hier verzorgt zij onder andere een module vakdidactiek aan de eerste graads opleiding voor docenten levensbeschouwing en HVO. Voorheen werkte zij enkele jaren als docent levensbeschouwing en maatschappijleer in het Voortgezet onderwijs. Meer informatie over Isolde vindt u via deze link.
Bronnen:
PowerPoint Narratief leren in levensbeschouwelijk onderwijs
UPDATE:
Mocht u deze workshop alsnog willen volgen dan kan dat! Wegens succes is deze workshop terug te vinden op #VDLG17! Lees hier meer!
Workshop 5 Van een ‘onzinnig vak’ naar een onmisbaar vak
Over perceptiedidactiek: hoe je vooroordelen over religie kunt doorbreken
Religie, dat is toch achterhaald, onderdrukt vrouwen en veroorzaakt geweld? Waarom dit onzinnige vak? Regelmatig krijgen docenten levensbeschouwing dergelijke vragen van leerlingen om hun oren. Jij weet als docent wel dat levensbeschouwing relevant is en genuanceerder in elkaar zit, maar hoe breng je dat over? Op de vorige studiedag verzorgde Pauline Weseman een workshop over aandachtsrichters. Dit jaar bespreekt zij aan de hand van concrete lesideeën niet alleen hoe je de aandacht trekt maar ook hoe je vooroordelen over religie kunt doorbreken.
workshop door: Pauline Weseman
Pauline Weseman (1972) is journalist, docent en religiewetenschapper. Ze geeft les in religie en journalistiek op de School voor Journalistiek in Utrecht en doet daar onderzoek naar religie in het nieuws. Voorheen werkte zij voor Trouw, AD, diverse tijdschriften en media en gaf zij les in het VO.
Bronnen:
workshop_vdlg_2016_handout
werkblad_workshop_vdlg
narthex_12-2-_eigenlijk_zijn_moslims_hele_gewone_mensen_-_p-_weseman
www.paulineweseman.nl
Workshop 6 Rol van onderwijs bij radicalisering
Dilemma van een idealisme
Vanuit de belevingswereld van jongeren gaat men in deze workshop kijken naar de rol van onderwijzer. Hoe krijgt de onderwijzer Inzicht in de achtergronden en belevingswereld van jongeren, ongeacht afkomst en gedachten ideologie? Ook het aandachtspunt ‘witte scholen’ en ‘zwarte scholen’ zal aandacht krijgen.
workshop door: Rob Hommen
Robert Hommen is docent wiskunde en mentor op een VO-school in Roermond. Hij heeft ervaring vanuit het VMBO en HAVO/VWO. Hij is hoofdbestuurder bij de Algemene Onderwijsbond met in zijn portefeuille de emancipatoire groepen. Verder is hij deelnemer aan de EU Radicalisation Awareness Network.
Workshop 7 Talking Sticks
De impact van de talking stick
De talking stick verbindt en laat ons luisteren en spreken vanuit het hart. In deze workshop ervaar je wat de talking stick voor jou en een groep kan betekenen en hoe je de talking stick kunt inzetten. Storytelling en de talking stick zijn krachtige middelen om mensen met elkaar te verbinden.
workshop door: Karen de Vries
Karen (1955) helpt mensen verbinding te maken met hun eigen talenten en verlangens en met de ander. Haar middelen zijn theater, storytelling, communicatievaardigheden en de talking stick. Ze werkt als docent drama, trainer, trainingsactrice en regisseur in Nederland en in Griekenland en maakt talking sticks. De symboliek op haar talking sticks maakt verbinding met ons hart en onze bron.
Dagvoorzitter:
Net als vorig jaar zal Geert-Jan Putmans de rol van dagvoorzitter vervullen. Vorig jaar deed hij deed met verve en dat smaakte naar meer. Geert-Jan werkt momenteel als teamleider en docent godsdienst op Christelijk College De Populier in Den Haag.
Meer weten over Geert-Jan? Bekijk dan zijn LinkedIn-profiel of stel hem alvast een vraag via een e-mail.
Kosten:
De kosten voor de studiedag bedragen:
- 150 euro voor leden
- 200 euro voor niet-leden
- 60 euro voor studenten
De prijzen zijn inclusief:
– koffie en thee
– een studiedagmap
– lunch
– het studiedaggeschenk: boek Koran en bijbel
– een goodiebag
– nascholingscertificaat
– borrel met hapjes
Locatie:
Koningsbergerstraat 9 in Utrecht.
Tel: 030-29 27 700
Het gebouw is gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer, auto en te voet vanaf Utrecht Centraal station
TIP: uitgebreide reisinformatie vindt u op: www.accommodatiedomstad.nl
Marktplaats:
Ieder jaar is er een kleine marktplaats. Voorheen bevolkt door twee bekende uitgeverijen, maar dit jaar is er voor het eerst plaats voor meer kraampjes. Wilt u een kleine (100 euro) of grote stand (400 euro) opbouwen? Neem dan contact op met Ger van der Heijden.
Goodiebag:
Aan het einde van de dag krijgen alle deelnemers aan het congres bij inlevering van het naamkaartje een goodiebag uitgereikt. Wat er allemaal inzit dit jaar is nog een verrassing!
Heeft u een leuk idee voor de goodiebag? Neem dan contact op met Barbara Schelberg.
Paul Boersma Award:
En de winnaar is…
Eerste prijs (150 euro) :
Michael van der Meer (pdf: Fitna in de klas /pdf: Godsbeelden in de bijbel)
De winnaar voldoet aan alle criteria. Het artikel is praktijkgericht (je kunt dit zo overnemen) én zowel reflexief van karakter als wetenschappelijk onderbouwd (brontekstonderzoek). Kortom: vakdidactisch en vakinhoudelijk van niveau en een uiterst actuele thematiek.
Tweede prijs (50 euro):
Laas Terpstra (pdf: Mobiele devices, zegen of vloek?)
De tweede prijs is voor een artikel over een actueel onderwijsmiddel. De auteur zet op basis van het onderzoeken van de eigen lespraktijken en literatuur de voors en tegens van het gebruik van mobiele devices in ons vak helder op een rij.
Derde prijs (50 euro):
Madeleine van Cann (pdf: Ethiek bedrijven)
De derde prijs is voor een kort en krachtig artikel dat een creatieve, motiverende én op de inhoud gerichte debatvorm over ethische thema’s beschrijft. Deze lesaanpak kun je meteen zelf toepassen. De vakdidactische en vakinhoudelijke onderbouwing is echter impliciet.
De Paul Boersma-Award is een eerbetoon aan voormalig bestuurslid, VDLG-prominent en huidig administrateur Paul Boersma. Tevens ook een kans voor de redactie van vakblad Narthex om een drietal artikelen te benoemen als zeer waardevol voor de vakgroep. Uiteindelijk wordt door de redactie één artikel als winnaar naar voren geschoven. Welke dat is verneemt u jaarlijks op de studiedag. Lees hier meer over de Paul Boersma-Award
Fotoalbum:
Organisatie en contact:
Ger van der Heijden
- bestuurslid VDLG
- voorzitter studiedagcommissie
- aanmeldingen
- marktplaats
Bart Hoogendijk
- bestuurslid VDLG
- website en social media
- workshop- en sprekercoördinatie
Jolande Voogt
- workshop- en sprekercoördinator
- persvoorlichter
Barbara Schelberg
- bestuurslid VDLG
- cateringcoördinator, goodie bag supervisor
Pieter van Stiphout
- Pieter is dit jaar voor het eerst aangeschoven om het team voor #VDLG16 te versterken